День: 22.01.2021

სტრასბურგის სასამართლოს გადაწყვეტილება საქართველომ საკუთარ გამარჯვებად აღიქვა

ადამიანის უფლებათა დაცვის ევროპული სასამართლოს გადაწყვეტილება, რომელიცსასამართლოს დიდმა პალატამ ზეპირი სხდომის შედეგად 21 იანვარს მიიღო, საქართველომსაკუთარ გამარჯვებად აღიქვა. საუბარია სახელმწიფოთაშორის საქმეზე „საქართველორუსეთის წინააღმდეგ“, რომელსაც სტრასბურგის სასამართლო ქართული მხარის მოთხოვნითრამდენიმე წლის განმავლობაში იხილავდა.  სარჩელი საქართველოს ხელისუფლებამ 2008 წლის აგვისტოს ომის შემდეგ შეგროვებული მასალების საფუძველზე შეიტანა. მასალებსუამრავი მოწმის და დაზარალებულის ჩვენებებიც დაურთო. ეს ის ხალხია, რომლებმაც ამ ომისშედეგად საკუთარი სახლები დატოვეს და ახლობლები დაკარგეს. ევროსასამართლომ ამ საქმეში ორი პერიოდი გამოყო. ერთია აქტიური საომარი მოქმედებებისპერიოდი (8-12 აგვისტო), რა დროსაც მომხდარი მოვლენები „რუსეთის ფედერაციისიურისდიქციის ქვეშ არ ექცევა“. ამიტომ ამ მოვლენებში მოპასუხე მხარის (რუსეთისფედერაციის) მიერ ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის მუხლების რაიმე დარღვევაარ იკვეთება, ნათქვამია ევროსასამართლოს გადაწყვეტილებაში. თუმცა, სასამართლოს მოსაზრებით, 2008 წლის 12 აგვისტოდან 10 ოქტომბრამდე პერიოდში, რუსეთის ჯარების საქართველოს ტერიტორიიდან ოფიციალურ გაყვანამდე, რუსეთი„ახორციელებდა ეფექტურ კონტროლს სამხრეთ ოსეთსა და აფხაზეთზე და ე.წ. ბუფერულზონაზე“, ხოლო შემდგომ პერიოდში ამ რეგიონებში „შენარჩუნდა ძლიერი რუსული ზეგავლენადა სამხრეთ ოსეთის და აფხაზეთის ხელისუფლებების დამოკიდებულება რუსეთისფედერაციაზე“, რაც „სამხრეთ ოსეთსა და აფხაზეთზე რუსეთის მხრიდან „ეფექტურიკონტროლის“ გაგრძელებას ადასტურებს“. სასამართლოში გამოკითხული იქნა 33 მოწმე, საქმეს დაერთო ევროკავშირის ფაქტებისდამდგენი კომისიის, ეუთოს, ევროსაბჭოს ადამიანის უფლებათა დაცვის კომისრის, სხვასაერთაშორისო უფლებადამცველი ორგანიზაციების დასკვნები და მოსაზრებები, რომლებიცაგვისტოს ომის და შემდგომი პერიოდის მოვლენების შეფასებას აძლევდა. ეს ინფორმაციებიდა ჩვენებები „სამხრეთ ოსეთის ქართულ სოფლებში ომის დროს და ომის შემდეგ სახლებისმასობრივ დაწვას და განადგურებას ადასტურებს“, აცხადებენ ევროსასამართლოში. საუბარია ასევე იმ 160-მდე სამოქალაქო პირზე, ქართველებზე, რომლებიც 10-დან 27 აგვისტომდე პერიოდში ცხინვალში, სამხრეთ ოსეთის შინაგან საქმეთა სამინისტროსსარდაფში იყვნენ გამოკეტილი. მიუხედავად იმისა, რომ მოპასუხე მხარე (რუსეთი) ამ ნაბიჯსმათივე უსაფრთხოებით (სამხრეთოსეთელების მხრიდან შესაძლო ანგარიშსწორებისგანდაცვით) ხსნიდა, სტრასბურგის სასამართლომ ამ ფაქტში ევროპული კონვენციის მე3- და მე-5 მუხლების დარღვევები დაადგინა, რაზეც პასუხისმგებლობა ისევ რუსეთს დააკისრა. მთლიანობაში, სასამართლოს გადაწყვეტილების თანახმად, 2008 წლის აგვისტოს ომისშემდგომ პერიოდში რუსეთის ფედერაციამ  საქართველოს მიმართ ადამიანის უფლებათაკონვენციის მე-2, მე-3, მე-5 და მე-8 მუხლები და N1 პროტოკოლის 1-ლი მუხლი დაარღვია. ერთ-ერთი პირველი სტრასბურგის სასამართლოს გადაწყვეტილებას საქართველოს ყოფილიიუსტიციის მინისტრი, ამჟამად კი მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრი თეა წულუკიანიგამოეხმაურა და მას „უმნიშვნელოვანესი გადაწყვეტილება“ უწოდა. „ჩვენ გავიმარჯვეთ! გილოცავ, საქართველო! გილოცავთ ყველას დიდ გამარჯვებას! საქართველომ რუსეთს დავა მოუგო!“ – დაწერა წულუკიანმა Facebook-ის საკუთარ გვერდზე. მისივე თქმით, ასეთი მნიშვნელოვანი სამართლებრივი დოკუმენტი საქართველოს არასოდესჰქონია, რადგან „ის სამართლებრივად უპირისპირდება საქართველოს განუყოფელინაწილების „დამოუკიდებელ სახელმწიფოებად“ ყოველგვარ აღიარებასა და თვითაღიარებას“. „ეს ის სამართლებრივი დოკუმენტია, რომელიც საქართველოს სამართლებრივი დაპოლიტიკური პოზიციების რეალური გაძლიერების საშუალებას მისცემს ჩვენი ქვეყნისტერიტორიული მთლიანობის მშვიდობიანი გზით აღდგენის გზაზე“,...